Is de Andijkse Rat met uitsterven bedreigd?
Een ecodrama in drie bedrijven (en één verstopte muizenval)
Oudgedienden van het forum herinneren zich het nog levendig — die heroïsche veldslag, ergens tussen de plafondbalken van Kasteel Andijk, waar het geluid van krassende pootjes en geknaag de stilte doorkliefde als een splinter in een broodplank. Aan de ene kant: Rat. Ongenode, ontembare zoldergast met een uitgesproken voorkeur voor isolatiemateriaal en pindakaas. Aan de andere kant: Zweef, onze dappere lotgenoot, die met vallen, vegen, vallen en uiteindelijk vallen van vermoeidheid zijn territorium terugeiste.
Het was geen strijd om de eer, noch om de kaas. Dit was een existentieel duel, een allegorie op onze eigen gevechten tegen wat zich ongewenst in ons leven nestelt — ziekte, angst, onzekerheid. Rat stond symbool voor alles wat we liever negeren tot het piepend onder de vloer vandaan komt.
En toen… werd het stil in Andijk.
Eerste bedrijf: De afwezigheid van geknaag
De stilte is verdacht. Zweef — normaal gezien een man van spitse observaties en scherp afgestelde muizenvallen — meldt al geruime tijd niets meer over Rat. Geen nieuwe aanwijzingen, geen verse uitwerpselen, geen nachtelijke sabotage van proviandkasten. Het is alsof Rat, murw geslagen door Zweefs volharding én zijn dagelijkse monologen over de kracht van rattengif, het zinkend schip verlaten heeft. Of erger nog: het loodje gelegd.
Maar sterven ratten zomaar? En vooral: zonder afscheidsbriefje?
Tweede bedrijf: De hypothese van de schijndood
Sommigen fluisteren dat Rat zich teruggetrokken heeft in een existentiële winterslaap. Dat hij ergens in een verlaten schuur vol oude matrassen en muffe herinneringen een nieuwe kolonie heeft gesticht. Anderen menen dat hij zich bekeerd heeft tot een rattenklooster, waar stilte heilig is, vlees taboe, en lijnzaadcrackers worden geknabbeld met gesloten ogen.
Maar ik — en met mij enkele andere achterdochtigen van de oude stempel — vrees iets veel ergers. Dat Rat geen beest meer is, maar een idee. Een metafoor. Een geestverschijning in de vorm van een knaagdier. En dat zijn stilzwijgende verdwijning betekent dat we onszelf iets moeten afvragen.
Wat is er in ons gestorven toen Rat verdween? Onze strijdlust? Onze nood aan verhalen die ons afleiden van het echte verdriet? Of zijn we stilaan vrede gaan nemen met de dingen die we vroeger met vallen bestreden?
Derde bedrijf: De terugkeer van het vermoeden
Vanmorgen, tijdens mijn ochtendjog (lees: gestrompel met capuchon en holle ogen), hoorde ik iets kraken in de struiken. Niet veel. Maar genoeg om mijn hart even te doen haperen.
Zou hij...? Zou Rat verhuisd zijn naar België?
Is het toeval dat ik sinds kort een onbekend geluid hoor in onze kelder? Alsof iemand minuscule zaagbewegingen maakt in mijn voorraad emotionele stabiliteit? Of is het slechts mijn geheugen — dat andere knaagdier — dat opduikt met een ouwe herinnering aan een blog van weleer?
Of nog erger: wat als Rat zich heeft vermomd als mijn PSA-waarde?
Je weet het nooit met die beesten.
Epiloog: Eén verstopte muizenval
Wat blijft, is een lege zolder, een gevulde stilte, en één vergeten muizenval — ergens achter het verwarmingsbuizennetwerk van onze gezamenlijke herinnering. De val is nooit afgegaan. Maar hij ligt er nog.
Voor het geval dat.
En zo vraag ik u, beste lezers, met de ernst van een hobbyfilosoof en de ernstigere ernst van een kankerlijer-met-schrijfdwang:
Zijn we klaar voor een wereld zonder Rat?
En wat doet dat met ons?
Is stilte altijd vrede?
Of gewoon de adem tussen twee gevechten in?
Mr willy is op zijn hoede.
PS.
Voor wie het allemaal te lang geleden is:
Het verhaal van de Rat