DE BLOGBERICHTEN

Je bent oud.En je bent ziek.

Er zijn mensen die hun sportprestaties meten in wattages, hartslagzones of ingewikkelde apps waarin pijltjes en grafiekjes elkaar verdringen alsof ze de beurskoersen van New York voorspellen.Ik niet.Ik meet mijn beweging in eerlijk Vlaams: strompelen, wandelen, stappen, marcheren, joggen en — in theorie — lopen. Meer categorieën heeft een man met een chronisch defect lijf niet nodig, tenzij “rechtop blijven bij harde wind” ooit een olympische discipline wordt.

Er zijn mensen die fanatiek trainen voor een marathon, een triatlon of een sabbatjaar in Santiago. Ik niet. Mijn levenswerk is veel bescheidener en tegelijk véél moeilijker: lummelen achter mijn PC. Urenlang. Nietsdoen. En ondertussen een eindeloos filosofisch festival houden in mijn hoofd.Dat klinkt lui, en dat is het natuurlijk ook. Maar het is wel een kunst. Jaren heb ik geoefend op die perfecte houding: niet zitten, niet liggen, maar zo’n elegante afzakkende s-curve waarin je hoofd net niet van je nek rolt en je ogen vanzelf richting scherm glijden. Het toetsenbord ligt erbij als archeologisch vondststuk, de muis dient enkel om met de plechtigheid van een dirigent een symfonie van doelloosheid te begeleiden

Het begon bij studenten. Die jonge wildebrassen ontdekten plots dat hun studies veel vlotter liepen wanneer ze zich concentreerden op de belangrijkste academische pijlers: pinten pakken, elkaar de trap op helpen en nieuwe manieren zoeken om de kotmadam te ontwijken. Hun papers? Die kwamen wel in orde, dankzij dat nieuwe wonderding op het internet. Professoren zaten met hun handen in het haar en begonnen heimelijk iedereen te verdenken die plots zonder spelfouten een titel kon schrijven.

Winden waaien over barre hoogtenJe kan tegenwoordig geen weerbericht meer horen zonder dat iemand verzucht dat “het door de klimaatopwarming allemaal veel erger waait dan vroeger”. Mensen zijn nerveus geworden: elke rukwind is ineens een voorbode van het einde der tijden.Je hoort het overal: dat het nu harder waait dan vroeger. Aan de kassa bij de bakker, bij de kapper, zelfs op de radio, waar ze er een professor uit Gent hebben bijgehaald die zich ‘specialist in wind’ noemt. Die man hield zich op de vlakte, zei dat er nog onderzoek nodig was, maar hij had toch de indruk dat het links en rechts wat lelijker deed de laatste jaren. Alleen al om die voorzichtigheid moest ik glimlachen.

Wie al wat langer in Wommelgem woont, weet dat het dorp twee gezichten heeft. Je hebt het gewone, het herkenbare: de straten, de bakker, het verkeer dat altijd gehaaster lijkt dan nodig is. Maar daarnaast is er dat andere Wommelgem. Een Wommelgem dat zich verstopt achter hagen, achter oude kavels, in kieren van vergeten wandelpaden. Een netwerk van kleine snippers groen dat niet luid roept maar zacht ademt, of misschien gewoon wacht. Waarvan niemand goed weet waarop.

Zelfbeklag: de goedkoopste therapie die er is

Het is alsof je op een bergpad loopt waar de mist even optrekt.Je ziet nog altijd geen top, maar tenminste weet je dat je nog niet in het ravijn ligt.

D’r zijn zo van die dagen…Dan zit ik met m’n cappuccino voor het scherm, lees de krantenkoppen, en voel iets kraken in m’n binnenste.Want dan zie ik mannen zitten — mannen in dure maatpakken, mannen aan grote marmeren tafels, mannen die praten over vrede alsof het om een btw-aangifte gaat.Mannen die praten over mensen alsof het cijfers zijn.

Mijn tandarts, dat is er eentje uit de oude stempel. Zo’n type dat haar diploma vermoedelijk nog in zwart-wit heeft, naast een foto van haar eerste boor op stoomkracht. Ze gelooft heilig dat verdoving iets is voor watjes en dat pijn karakter kweekt. Elke behandeling bij haar is een kleine martelgang: kaken verkrampt, vingers wit om de leuning, en de geur van verbrand glazuur die zich in je neus nestelt als een nare jeugdherinnering.

Nou, dat werd tijd.Bleek dus dat je in dit land niet alleen moet sparen om te kunnen léven, maar tot voor kort ook om netjes te kunnen dóódgaan.

Tweeduizend jaar geleden bevolkten de Kelten nog grote delen van Europa.Op 1 november vierden zij Samhain, het feest dat het einde van de zomer en het begin van de duisternis markeerde.Er werden grote vuren aangestoken, stropoppen verbrand, en men geloofde dat op die dag de grens tussen leven en dood flinterdun werd. De doden konden terugkeren, de levenden konden verdwalen, en ergens in die schemerzone ontstond het eerste fluisteren van wat later Halloween zou worden.

Het is een vreemd soort stilte die in je hoofd kruipt. Niet dat gezellige zwijgen van twee mensen die elkaar begrijpen zonder woorden, maar een leegte waar vroeger woorden rondsprongen als kinderen op een speelplein.

Ergens, diep verscholen tussen ziekenhuismuren en serverruimtes, bestaat een gilde: een broederschap waar je niet zomaar binnenkomt.Je kunt er niet voor aanmelden, geen formulier invullen of inschrijvingsgeld betalen.Nee — je wordt geroepen. Of vervloekt. Afhankelijk van hoe je het bekijkt.

Ze zeggen dat kanker binnen honderd jaar niet meer bestaat.Dat het woord chemo dan alleen nog opduikt in oude medische handboeken, en dat bestralingsafdelingen zijn omgebouwd tot tentoonstellingsruimtes over de geneeskunde van de twintigste eeuw. Geen wachtruimtes meer waar het ruikt naar ongewassen moed, geen forums waar je woorden zoekt voor dingen die je eigenlijk niet onder woorden wil brengen. Gewoon een leven zonder tumoren, zonder uitzaaiingen, zonder die vernederende PSA-curves die telkens weer met je gemoed gaan lopen.

Het stond dus in de krant

Over de moed om door te gaan, en de kracht om te stoppenEr komt een moment dat elke kankerlijer het gesprek krijgt dat niemand wil voeren.Het moment waarop de arts het heeft over “nog één optie”, “een laatste kans”, “iets dat we nog kunnen proberen”.De toon is dan voorzichtig, het woord kans weegt als lood, en ergens diep vanbinnen weet je dat het geen reddingsboei is, maar een rekstok waaraan je nog even mag hangen.

Er was eens…

En nou had ik toch, een een tijd geleden al,  mijn kelder geruimd. Honderden bananendozen de trap op, een heldendaad die meer inspanning vroeg dan dat rucken van tegenwoordig. En daartussen zat nog een doos vol oude mannenblaadjes. Archeologie voor gevorderden. Niet de blote foto’s waren de buit (die zijn intussen zo kuis als een naakte kabouter in een kerststal), maar die goddelijke advertenties.Advertenties uit de tijd dat  je als opgroeiende puber je wijsheid niet bij Google ging zoeken, maar gewoon bij Chick, Candy, Aktueel of de achterflap van Panorama. Dát waren de universiteiten van de puberziel. We spreken over de jaren zeventig: ik had nog een weelderige haardos, een hormonenstorm die door geen enkele dijk kon worden tegengehouden, en het rotsvaste geloof dat je met een goeie parfum minstens drie vrouwen per dag van hun fiets kon blazen.

Kanker is, laat ons eerlijk zijn, meestal gewoon doffe ellende. Wie de forums leest, waant zich soms in een klaagmuur met wifi — kommer en kwel in alle toonaarden.En toch… heel af en toe flikkert er ergens een lichtje op.Een moment dat je beseft: zonder die verdomde ziekte had ik dit nooit meegemaakt.Geen lach, geen vriendschap, geen ontmoeting die zo echt voelt.

Dikwijls denk ik eraan terug. Aan die tijd dat ik een echte boekenwurm was. De tijd tijd dat ik alles las wat een kaft had. Non-fictie, biografie, geschiedenis, filosofie. Maar ook actie, avontuur, misdaadromans, gruwelijke thrillers, spionagedossiers met ingebouwde minirock. Ik las wat los en vast zat: over de brand van Rome, de slag bij Gettysburg, het brein van Einstein of van de moordenaar.

Het was even geleden, maar vannacht was het weer zover.Zo’n nacht waarin de slaap weigert mee te werken en de gedachten alle richtingen uit schieten. Gedachten die je liever niet hebt, maar die toch weer stilletjes binnensluipen: “Wat als het binnenkort zover is?”

Er zullen hier best nog wat lezers zijn met een ietwat dirty mind, en voor hen wou ik even uitdrukkelijk zeggen:wat volgt gaat over rucken, niet rukken.Hoewel het allebei wat zweten kan veroorzaken, en je er in beide gevallen achteraf een voldaan gevoel aan overhoudt, is het toch iets heel anders.

Ze zeggen weleens: fietsen is net als zwemmen. Als je het eenmaal kunt, verleer je het nooit meer. Wat ze er niet bij zeggen, is dat je na je zeventigste eerst een half uur moet zoeken naar het zadel, en daarna nog een uur naar je moed.

Er zijn verhalen die beter begraven blijven, oude legenden die men enkel nog fluistert bij het kampvuur, met de rug naar de duisternis.Maar soms begint de aarde te beven boven zo’n graf van stilte.

Over tuinen, tijd en centimeters geluk

Vandaag ga ik joggen.Nou ja, joggen… het is meer strompelen. Op verlof ging dat nog allemaal vanzelf: stappen, wandelen, heuveltje op, heuveltje af — geen centje pijn. Maar hier, thuis, lijkt elke meter loodzwaar. De benen willen niet meer mee, de kleinste misstap en je zit weer een maand op de bank. Zoals nu, met die verrekte kuitspier die blijft opspelen alsof hij een eigen wil heeft. En dan denk je nog slim te zijn: Diclofenac (of hoe heet dat spul) slikken voor je stijve nek, en hopen dat het ook in je benen zijn werk doet. Vergeet het maar. De nek voelt soepeler, maar de benen blijven protesteren als twee oude vakbonden.

Na de Loonse en Drunense Duinen maakten we nog een ommetje bij Nijmegen. En daar hebben we de mooiste van het hele wandeling gedaan: in de Overasseltse en Hatertse Vennen. Een naam die klinkt als een verkoudheid, maar het is er prachtig: water, stilte, libellen, riet… Normaal is het er vergeven van de muggen, maar in oktober geven die niet thuis.

Over rust, stilte en cappuccino.En een bos dat méér leven herbergt dan bomen, vogels en spechten alleen...

Leuko en de bedorven mosselen – een rioolroman in mineur

Zij die het boek "Genesis herschreven" hebben gelezen weten dat het geen zachtmoedig bijbelverhaal  is.  Het is rauw en heroïsch, zoals het leven zelf dat in vlees en aarde geschreven staat: adem die stokt, botten die kraken, bloed dat opdroogt. Het bespot het heilige, maar knielt ook waar de ernst onvermijdelijk is. Wat volgt is zo’n hoofdstuk. Geen Hof van Eden met palmbomen en cherubijnen, maar mijn eigen paradijs, bij mijn grootouders, op het landgoed van de barones. Daar begon mijn schepping, daar barstte mijn onschuld open, en daar leerde ik dat ook een kindertijd sterfelijk is.

Het gebeurt sneller dan je PSA kan stijgen. Nog voor de scan is afgekoeld, nog voor je de plastic ziekenhuiskoffie hebt doorgespoeld met een rilling, staat er al iemand voor je neus die plechtig zegt:

Amai, Zjee­ráár!

De lange reizen met ons grijs campertje zijn verleden tijd. Ooit trokken we ermee door heel Europa, weken-, soms maandenlang, zonder plan, zonder haast. Vrijheid rook toen naar stokbrood en benzine. Heerlijk, maar dat zit er niet meer in. Kanker, ouderdom en behandelingen die meer aan je hoofd knagen dan aan je lijf hebben ons geleerd dat het bij korte tripjes blijft.

Die ouwe printer van Mr willy was dus krakkemikkig geworden. Scannen deed ie nog als de beste, maar printen? Daar beet ie zijn tanden op stuk. Tijd voor jong bloed.

VoorafSoms schrijf je iets dat te dichtbij komt.Niet omdat het over ziekte gaat, maar omdat het over de mensen errónd gaat — over hoe moeilijk het is om samen oud te worden, elk met je eigen pijn, je eigen manier van omgaan met verlies.

We hebben zojuist de laatste praline soldaat gemaakt. Een blinkend ding van Neuhaus, gevuld met iets dat ik niet kon thuisbrengen maar dat volgens de verpakking zijn gewicht in goud waard moet zijn. Zeg nu zelf: een doos van 103 euro — voor dat bedrag verwacht ik eigenlijk dat er minstens champagne inzit en dat er bij elke hap een strijkorkest uit de kast springt.

Ik ontmoette een man aan de voet van de berg.Een blauwe berg, zo hoog dat hij leek op te stijgen uit de zee van de hemel zelf, met zijn top verstopt achter wolken die eerder wachters leken dan toevallige dampen.

Die heren in hun witte jassen vertellen je veel wanneer je prostaatkanker hebt. Ze zwaaien met cijfers, tekenen grafieken, tonen scans. Je hoofd tolt ervan. Maar over de bijwerkingen, over wat de behandelingen met je doen — verder dan het rekken van tijd — daar wordt maar heel summier over gesproken.

Of: waarom ik mijn dikke darm tegenwoordig met u aanspreek

Klik hier om een tekst te typen.

Omdat de artrose weer opspeelde, had ik vorige zondag een MRI laten maken. Weet je nog: sneldienst, vijftig euro extra. Het verslag was zoals verwacht: “Mr willy, uw nek is doodversleten, maar nog nét niet rijp voor de schroothoop — met wat olie, een smeerbeurt en wat gekraak kan hij nog wel een tijdje mee.” En wat onzin erbij, waar je eigenlijk wel vrede mee kunt hebben.Maar nee hoor, de knul van de MRI kon zijn nieuwsgierigheid niet bedwingen en had verder gekeken dan alleen mijn nekwerveltjes. En wat vond hij? Jawel, een uitzaaiing die er nog steeds zit. Een hardnekkige bewoner, al twee keer plat gebombardeerd , maar die koppig uit de ruines terugkeert alsof hij niet snapt dat het feestje voorbij is.

Opa Willy had zijn eigen manier om een centje bij te verdienen. Hij werkte als hovenier bij de barones, een deftige dame die meer van bloemen hield dan van mensen, en dat kwam goed uit, want opa had niet veel met mensen. Gladiolen kweekte hij, in lange, rechte rijen, alsof het soldaten waren die klaarstonden voor inspectie. En als ze bloeiden, was het oogsttijd. 

Vroeger, toen ik nog een jonge god was en mijn haar vanzelf op mijn hoofd bleef zitten, sloeg ik de krant open en begon ik steevast bij de overlijdensberichten. Dat was mijn favoriete leesvoer: veel spannender dan de sportpagina, en altijd gratis drama. Niet uit leedvermaak, maar gewoon nieuwsgierigheid. Wie zou er nu weer dood zijn? Meestal mensen met grijze koppen, ver in de zeventig of tachtig. Dat las je luchtig weg, zonder zorgen. Want die waren allemaal véél ouder dan jij. En dus voelde je jezelf veilig, onaantastbaar bijna. Doodgaan was een ver-van-je-bedshow.

Ik las onlangs een artikel over een knul van zeventien, een wiskundig wonderkind. Geeft les in UGent. Zijn grote droom? Het oplossen van een van de hardnekkigste raadsels in de wiskunde, een probleem waar de knapste professoren al zestig jaar hun tanden op stukbijten. Die dragen intussen allemaal tandprothesen. Voor wie meer wil weten : kijk gerust eens op Wikipedia.

“Het is nooit goed, behalve op de bank.”

De trouwe lezers weten het: zoals zijn campertje leeft op mazout , leeft Mr willy op cappuccino

Goed dat er foto’s bestaan, want van mijn eigen trouwdag herinner ik me nog minder dan van de catechismuslessen in de lagere school. Ik weet nog vaag dat het regende en dat de fotograaf ons als opgejaagde kippen tussen twee buien door op een rijtje probeerde te zetten. Ik weet nog dat Mevr willy woest naar mij keek omdat ik die dag het allermooiste accessoire van mijn jeugdige huid had meegebracht: een pukkel op mijn wang, formaat verkeersdrempel. Volgens haar had ik die zelf gekweekt met te veel chocomelk. Gevolg: alle foto’s moesten vanaf de ‘goede kant’ genomen worden, wat de fotograaf deed lijken op een danser van het Ballet van Vlaanderen, steeds in halve draai. En ik herinner me nog dat wij op de dansavond de helft van de tijd in de keuken stonden, omdat het koppel dat beloofd had de broodjes te beleggen, plots spoorloos was. En ja, dat is het zowat. Chemobrein, noemt men dat.